Baz Puan (Basis Point) Faiz oranlarındaki değişimi ifade eden bir ölçüm birimidir. Virgülden sonraki dördüncü haneye karşılık gelir (0,0001). Örneğin faiz oranının %5,25’den %6,75’e yükselmesi durumunda 150 baz puanlık bir artış söz konusudur. Diğer bir deyişle 100bp yani 100 baz puanlık değişim %1’lik değişime karşılık gelmektedir.

TCMB, Eylül ayından beri toplamda 300 baz puan faiz indirimine gitti. TCMB'nin faiz indirimlerine devam etmesinin beklenmesi, Dolar/TL kurunda da yükselişin sürmesine neden oluyor.

Dolar/TL kurunda psikolojik 10 seviyesi geçen hafta aşılmıştı. Çoğu gelişen ülke para birimi dolara karşı pozitif seyretse bile TL dolara karşı değer kaybetmeye devam ediyor. Dolar son faiz indirimiyle 11,35'i geçerek yeniden rekor kırdı.

Türkiye'de bir süredir faiz oranlarının seyri ve bunun enflasyon ile döviz kuru üzerindeki etkilerine dair tartışmalar yapılıyor.

Geleneksel ekonomi teorisinde, faizlerin yüksek tutulmasının enflasyonu aşağı çekme ve ilgili ülkenin para birimini de güçlendirme yönünde bir etkisi olacağı düşünülüyor. Örneğin, faiz oranlarının düşük olduğu bir ortamda tasarruf üzerinden elde edilecek gelir de düşük olduğundan harcama eğilimi artıyor.

Faiz oranlarının düşük tutulmasının enflasyon yaratacağı ve enflasyonun arttığı bir dönemde de fiyat artışlarını dizginlemek için faiz artırımına gidilmesi gerektiği görüşü bulunuyor.

Türkiye'de ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonu düşürmek için faizlerin indirilmesi görüşünü savunuyor. Faiz düşerse enflasyonda düşer teorisi Irving Fisher'ın geliştirdiği bir teoriye dayanıyor.

Ancak şu ana kadar bu formülün hayata geçirilmesi halinde geçerli olduğunu ortaya koyan somut bir örnek olmadığına dikkat çekilirken faiz ve enflasyon ilişkisine dair geleneksel görüş hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde para politikalarına yön vermeyi sürdürüyor.

Uluslararası yatırımcılar, Türkiye'nin Kasım ayında ekonomi yönetiminde değişikliklerin yapıldığı döneme kadar uyguladığı para politikasının bu temele dayandığını öne sürüyor ve bunu da Türk Lirası'nda görülen değer kaybının en önemli nedenleri arasında gösteriyor.

Enflasyon ise dolanımda bulunan para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişi, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreç olarak tanımlanan aslında şuan bizzat yaşadığımız olaydır.

Ekonomi mevzusu Cumhurbaşkanı gibi benimde pek anlamadığım bir konu. Ekonomi bilgisine güvendiğim birkaç isimi takip ederek bu eksikliğimi gidermeye mevzuları anlamaya çalışıyorum. Prof. Dr. Özgür Demirtaş, Prof. Dr. Emre Alkin, Doç. Dr. Selin Sayek Böke, Dr. Hakan Özerol gibi isimleri takip etmenizi öneririm.