Remzi Akbaş'ın "Fındık üreticisi ne bekliyor?" başlıklı köşe yazısı
Karadeniz bölgesinin ana geçim kaynaklarının başında fındık geliyor.
Özellikle doğudan batıya doğru Karadeniz'e sınır olan Artvin, Rize, Trabzon, Samsun, Ordu, Giresun, Bolu, Düzce, Sakarya ve Zonguldak illeri fındık sezonunda ürettiği mamulün hesabını yapar, ona göre borçlanır veya yatırım planı hazırlar.
Türkiye'nin kamu adına alıcı durumda olan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)'nin yanı sıra serbest piyasada alıcı olan İtalyan Ferrero Firması da tekel konumu nedeniyle önemli bir alıcıdır.
Üretici fındığını nedense TMO'ya değil fındık ticareti yapan esnaflar aracılığıyla Ferrero'ya vermektedir.
TMO, kabuklu fındık ihracatının kesintiye uğramaması, piyasaların düzenlenmesi ile birlikte ülkemiz ve bölge ekonomisine katkı sağlamak için stoklarında bulunan kabuklu fındıkların yaklaşık 27 bin tonluk kısmını 16 Nisan 2024 tarihinden itibaren satışa sundu.
2023 ürünü Levant kalite fındık için belirlenen fiyat kilo başına 130 lira. 2022 ürünü Levant kalite fındığın fiyatı da 124 lira olarak açıklandı.
Oysa, 2022’de Levant kalite için 50 lira fiyat açıklamıştı. Yani 50 liraya aldığı fiyat fındığı şu anda 124 liraya satışa sundu. 2023 yılı ürünü için ise Levant kalitede 82,50 liralık bir fiyat açıklamıştı. Onu da şimdi 130 liradan satışa sunduğunu duyurdu.
Buna göre, Türkiye'nin en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı konumundaki İtalyan şirketi Ferrero da fındık alım fiyatını şimdilik 15 lirayla 20 lira arasında arttırmak zorunda kaldı.
Çünkü; Ferrero'ya Rekabet Kurulu tarafından piyasayı olumsuz etkilediği, piyasada fiyatları düşürdüğü, rekabete aykırı hareket ettiği iddiasıyla daha önce bir soruşturma açılmıştı. Ve Ferrero Rekabet Kurumu'na bir taahhüt verdi.
Bu soruşturmadan da kurtulmak için bir anlamda dedi ki "Ben TMO'inin fiyatının altında bir fiyata fındık almayacağım."
İşte bunun ilk uygulaması da şimdi yaşanıyor ve TMO stokundaki fındığı 130 lirayla 124 lira arasında değişen fiyatlarda satışa sununca Ferrero da piyasadan 110 lirayla 115 lira civarında aldığı fındığın fiyatını 130 liraya çıkarmak zorunda kaldı. Çünkü Rekabet Kurumuna bir taahhüt de bulunmuştu.
Tabii bu fiyat oluşumunu bu sezon yani 2024 fındık sezonunda daha net göreceğiz. TMO'nin açıklayacağı fiyat çok önemli. Ferrero artık TMO'nin altında bir fiyata fındık almayacağını böylece bugünkü örnekle de görmüş olduk.
Tabii yeni sezon için konuşmak henüz çok erken. Çünkü daha rekolte tespiti yapılacak. Ürünün durumu ne olacak? Üretim ne kadar olacak? Dünyada üretim ne olacak?
Dolar/TL korelasyonu artacak mı?
Türkiye dünyada üretimde de birinci sırada ama yine de İtalya'daki, İspanya'daki, Şili'deki, Amerika'daki üretimler öne çıkıyor.
Ayrıca muhtemelen 4 yıl seçim de yok! Ne demek istediğimi anlamışsınızdır. Bütün bunları alt alta koyduğumuzda bu sezon beklenti üreticiyi üzebilir!
