Atlas Psikoduyu Çocuk ve Aile Danışma Merkezi Ergoterapist Tuğçe Yılmaz, beslenmede dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgi verdi. Yılmaz, “Yeme bozuklukları çocukların birçok acıdan değerlendirilerek uygun müdahalenin uygulanması gereken bozukluklardır. Problemin kaynağının doğru saptanması uygulanacak müdahalelerin değerini belirleyecektir” dedi.
DUYU BÜTÜNLEME
Ergoterapist Tuğçe Yılmaz, “Seçici yeme genellikler duyusal bütünleme bozukluğu olan çocuklarda karşımıza çıkan bir bozukluk olduğu için bu çocukların duyu profilinin değerlendirilmesi gereklidir. Ergoterapistler tarafından çocuğunuzun duyu bütünleme değerlendirilmesi alınarak yeme bozuklukları ve duyusal bozukluklar konusunda değerlendirmeleri yapılmaktadır. Eğer çocuğunuzda yemek seçiciliği olduğundan şüpheleniyorsanız mutlaka alanında uzman ergoterapistlerden değerlendirme almalısınız” ifadelerini kullandı.
BEŞ ÖZEL BECERİ
Yılmaz, “Duyusal olarak hassasiyetleri olan çocuklar bazı kokuya, tada ve kıvama sahip olan yiyecekleri tolere edemedikleri için bu yiyecekleri tamamen reddederek sevdikleri, tolere edebildikleri yiyecekleri tercih edebilmektedirler. Bir çocuğun, iyi yemek yiyebilmesi için öğrenmesi gereken 5 özel beceri vardır. Bunlar; duyusal tolerans, postural stabilite, dil ucu laterilizasyonu, çiğnerken döndürme becerisi ve pozitif zihindir” açıklamasında bulundu.
BESLENME PROBREMLERİ
Çocukların ne zaman ve neden seçici yemek yeme veya beslenme problemleri ile karşı karşıya kaldığını da açıklayan Yılmaz, “Tanımlanmış veya tanımlanmayan (hafif bile olsa) fiziksel sorunları olan çocuklarımızda genellikle bu gelişimsel geçiş surelerini tam olarak yönetemezler veya iyi fiziksel gelişim göstermek için yeterli yemek yeme konusunda doğru becerileri kazanmada başarısız olurlar. Çocukların beslenme sorunlarının ana nedeni ebeveynlerimiz değildir. Araştırmalar, vakaların yalnızca yüzde 5 – yüz 10’unda ebeveynlerin, çocukların beslenme sorununa neden olduğunu göstermektedir. Beceri eksiklikleri, fiziksel ve duyusal problemler beslenme güçlüklerinin başlıca nedenleridir” dedi.
DUYUSAL TOLERANS
Beslenmede dikkat edilmesi gereken fiziksel konuları da ele alan Yılmaz, “Nefes alma bir numaralı öncelik, postural stabilite ise iki numaralı önceliktir. Postural stabilite egzersizleri ise, dik oturma, sandalyeye yerleştikten sonra kollarınızı ve ellerinizi masanın üstüne koymamak, ayaklarınızı yerden kaldırmak ve tekrar yere koy talimatı verilene kadar onları yerde tutmak” dedi. Duyusal tolerans hakkında da bilgi veren Yılmaz, “Dış ortam bilgileri; görme, dokunma, işitme, koku, tat almadır. İç ortam bilgileri ise propriyosepsiyon yani vücut kaslarının ve eklemlerinin konumu, yönelimi ve hareketidir. Vestebüler de yer çekimine göre uzayda denge ve yönelimdir. İç algı; içsel vücut sinyallerimizi okuma yeteneğidir. Uyku, tuvalet, iştah, sıcaklık tanıma, duygu düzenlemesi de duyusal toleranstır” diye belirtti.
MOTOR BECERİLERİ
Gerekli oral motor becerilerİ hakkında da bilgi veren Yılmaz, “Dil ucu laterilizasyonu, dokulu yemekler ve pütürlü yiyeceklere geçişte gerekli duyusal tolerans, yiyeceğin yenilebilmesi için sırt üstü yatışlarda çocuğu doğru konumlandırmak, çiğneme için azı dişleri, çiğnerken yiyeceği döndürebilmek önemlidir. Beslenme problemleri için değerlendirme almanız gerektiğini gösteren işaretler ise, yemek sırasında sürekli boğulma, öksürme, öğürme, devam eden kusma sorunları, birden fazla burun içi reflü vakası, travmati boğulma olayı öyküsü, 10 aydan itibaren bebek maması pürelerine geçiş yapamama, 12 aya kadar herhangi bir katı gıdayı tolere edememe, 16 aylıkken bardağa geçememe, 16 aya kadar bebek mamalarının çoğunu kesmemişse, belirli doku veya besin grubundaki tüm yiyeceklerden kaçınma ve yiyecek çeşit aralığı 20’den düşükse değerlendirme almalıyız.
