Polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda görülen en sık rahatsızlıklardan biri olup kadının adet düzenini, çocuk sahibi olma yeteneğini (fertiliteyi), kalbini hatta dış görünüşünü etkileyebilen hormonel bir bozukluktur. Yumurtalıklarda çok sayıda iyi huylu kistlerle karakterize olan PKOS, tedavi edilmediği taktirde kısırlık (infertilite), kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, kıllanma, şeker hastalığı (diabet) ve ileri yaşlarda rahim kanserine sebep olabilir.
Adet düzensizliği ve tüylenmede artış, genellikle ilk adetlerden itibaren başlar, şikayetler hızlı kilo alımıyla artarak devam eder. Normal sağlıklı bir kadında adet döngüsü 21 ile 35 gün iken, PKOS’lu hastalarda bu süre uzar. Bazı PKOS’lu hastalarda adet düzensizliği olmayabilir. Ancak bu adetler, genellikle yumurtlamanın olmadığı adetlerdir.
Adet düzensizliği, çocuk sahibi olmama, sivilcelenme, yağlı cilt, tüylenmede artış, erkek tipi saç dökülmesi varlığında PKOS’tan şüphelenmek gerekir. Olguların bir kısmında depresyon ve anxiete bozuklukları da eşlik eder.
PKOS tanısı, hormon testleri ve yumurtalık ultrasonografisinde çok sayıda küçük kistlerin görünmesiyle konur. Bazı hastalarda ise ultrasonografi tamamen normal olabilir.
PKOS’un ortaya çıkmasında genetik faktörlerin, obezite ve inslin direnci gibi çevresel faktörlerle etkileşimi söz konusudur.
PKOS’lu hastalarda şeker hastalığı, normal kadınlardan 4-5 kat daha sıktır. Yine kalp damar hastalıkları, kötü kolesterol yükseklik oranları da artmıştır.
PKOS’ta her ne kadar kesin ve standart bir tedavi yöntemi yoksa da kilo kaybı, egzersiz ve sağlıklı beslenmenin yararı büyüktür. Bir çok hastada yüzde 10 kilo kaybı bile adeti düzene sokabilir.
PKOS’ta tedavi, kişinin şikayetlerine göre farklılıklar gösterir. Çocuk isteği olmayan adet düzensizliği ve tüylenme olgularında doğum kontrol ilaçları kullanılırken, infertilite yani kısırlık problemlerinde yumurtlamayı arttıran ilaçlar kullanılır.
Sonuç olarak PKOS, metabolik ise hormonel bir hastalıktır ve tüm sistemlerin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Sağlıklı ve mutlu günler dileklerimle…
