Selman Yümnü'nün "Manhattan mı Maslak mı?" başlıklı köşe yazısı
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, İstanbul’daki ev kiralarına dair söylediği “İstanbul Manhattan’dan pahalı olur mu?” sözü son günlerin en çok konuşulan konularından biri olmuş durumda.
Öncelikle Hafize Hanıma hoş geldiniz ve Allah yardımcınız olsun demek istiyorum. Devralmış olduğu enkazı kaldırmak hiçte kolay olmayacak.
Hafize Hanımın söylediği gibi mi bir bakalım? Manhattan’da en düşük kira ortalama bin 450 dolar civarında ve aidat ise 550 dolar. Norma bir ailenin oturacağı 2 odalı bir evin kirası ise 4 bin dolar civarında ve 600 dolar da aidat ödemesi oluyor. ABD’de net asgari ücretin bin 700 dolar civarında olduğunu düşünürsek ortalama bir ailenin oturabileceği evin kirası yaklaşık 3 asgari ücrete denk geliyor.
İstanbul’daki ev kiralarına bakacak olursak Maslak’ta site içerisinde ortalama bir ailenin yaşayabileceği evin kirası 60 bin lira ve 4 bin lira aidat ödemesi oluyor. Türkiye’de asgari ücretin 11 bin 500 lira civarında olduğunu düşünürsek Maslak’ta ortalama bir ailenin oturabileceği evin kirası yaklaşık 6 asgari ücrete denk geliyor.
Para denilen değiş tokuş aracının asıl değeri satın alabildiği mal ve hizmetler ile ölçülür. Bu kıyaslamaya bakılınca Hafize Hanımın hiçte haksız olduğu söylenemez. Ortalama gelir ve ortalama kira karşılaştırması yapıldığında Maslak, Manhattan’a göre 2 kat daha pahalı olduğu ortaya çıkıyor. Yani 2 kat daha fazla emek harcayarak barınma sorununu eşit şartlarda çözmüş oluyoruz.
Ama şunu da unutulmamalı ki biz bu günlere bir anda gelmedik. En kötü bir 6 ayı var bu işin. Bir önceki ekonomi yönetiminin başında olanların; “Gözlerinizi kapatın 6 ay sonra açın. Çok farklı bir Türkiye ile uyanacaksınız” demişlerdi. Yalan da değil hani aynen de öyle oldu. Gözümüzü bir açtık her şey en az yüzde 50 daha pahalı bir hale gelmişti Türkiye’de.
Öncesinde yaşadığımız bolluk ve bereketin toprakları bir anda kıtlık ve pahalılık olan bir yere dönüşmüş, 2. el araçların sıfır araçlardan daha pahalı olduğunu görmüştük. 500 bin lira olan evlerin bir anda milyon liraların üzerine çıkmasını da sonra acı bir tecrübe ile öğrenmiş olduk.
Yeni ekonomi yönetiminin politikaları uluslararası düzeyde de taktirle karşılanıyor. 3 yıllık süreçte Türkiye ekonomisini yönetmek için kabul edilen kuralların açmış olduğu yaralar artık iyileşse bile izleri kalacaktır. Türk lirasının eski alım gücüne en kısa sürede kavuşmasını diliyorum.
Meclisimizde 2024 yılı merkezi bütçe maratonu başladı. Ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Hafize Hanıma da kolaylıklar diliyorum. Umarım bilimin ışığından ayrılmadan ülkemizi, içinden geçmekte olduğu krizden başarılı bir şekilde çıkarabilir.
