Sizce gördüğünüz güvercin, leylek, muhabbet kuşu, penguen gibi kuş türleri dinozor mu? Clemson Üniversitesi’nin Campbell Jeoloji Müzesi’nin küratörlüğünü yani koleksiyon yöneticiliğini yapan Adam Smith’e göre her kuş türü dinozordur ancak her dinozor kuş değildir. 19. Yüzyılın sonlarından beri kuşlar ile dinozorlar arasındaki ilişki netleştirilmeye çalışılmaktadır.
Canlıların incelenmesi için, önce canlıların biyolojik özelliklerine göre kategorize edilir. Bunun sonucunda bir familya ismi bulunur ve hangi canlı grubu ile ilişkisi olduğu anlaşılır. Bu Taksonomi bilim dalıdır. En geniş basamağı Âlem olarak kabul edilir ve Hayvanlar Âlemi, Bitkiler Âlemi buna örnektir. Taksonomi kendi içinde taksonlara yani basamaklara ayrılmıştır. Bir Taksonomik basamak olan Kuşlar Sınıfının içinde neden dinozorlar vardır?
Bilim insanları, dinozorları (dinosaur) önceden kertenkele zannettikleri için İngiliz Anatomist olan ve dinozorlar ile ilgili ilk bilimsel çalışmaları yapan Richard Owen tarafından, Yunancada korkunç kertenkele (deinos+sauros) anlamına gelen iki kelimeden türetilmiştir.
Dinozorlar ve kuşlar arasındaki ilişki için şaşırmamak gerekir. Çünkü örneğin yarasalar kuş değildir ve penguenler kuştur. Yani tamamen yapısal olarak kaynaklanıyor. Kuşların kanat ve tüy yapılarının uçamayan dinozor fosillerinde bulunan tüy kalıntıları ile uyuşması, dinozorlarının ön kollarındaki parmak yapılarının kuşlara benzemesi ve sıcakkanlı olmaları dinozorların ve kuşların akraba olduklarını ispatlamıştır.
En eski kuş olarak anılan ve theropod dinozor olan Archaeopteryx, uçamayan tüylü dinozorlar ve modern kuşlar arası geçişi simgeleyen en önemli keşiftir. Theropod, bir dinozor kladı (ortak ataya bağlı türler veya monofiletik grup) ve modern kuşlar da theropod kladı içindedir.
Aslında dinozorların uzun bir nesli olduğu için sınıflandırılmaları o kadar kolay değildir. Sürüngenlere, kuşlara benzeyen ortak özellikleri vardır. Bu özelliklere bakılarak en çok ağır basan yönleri ile bulunmaya çalışılmaktadır. Keyifli araştırmalar dilerim. Esen kalın.
