Nevtan Angün'ün "İlk turda seçimin galibi" başlıklı köşe yazısı

İlk turda biter mi, ikinci tura kalır mı sorularıyla seçimi geride bıraktık. Sancılı ama olaysız bir süreç geçti. Sonuçların açıklanması da bir o kadar sancılı oldu. 2018 seçimlerinde kutlama yapılan saatlerde halen veri girişinin olması dikkatlerden kaçmadı. Neticede yüzde 50+1’i alan olmadı ve hesap kaldı ikinci tura.

Pazar akşamı, partilerde ışıklar geç saatlere kadar sönmedi. Gördük ki seçimin sevineni olmadı, sonuç her iki tarafı da genel olarak memnun etmedi. Her birey adına konuşmak elbette olmaz, “Ben memnun oldum” diyebilirsiniz ama sokaklara baktığımızda iki cephe de kutlama yapmayı beklerken, sessiz sedasız evlerine döndü.

2018 seçimleri ile kıyasladığımızda 2023 seçiminin galibi matematiksel olarak ayrı, intiba olarak ayrı, nicelik ve nitelik olarak ayrı. Karasu’da da genel seçimde de matematiksel olarak kazanan bir kez daha Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhur İttifakı oldu.

Fakat yüzde 50+1 kuralına göre Erdoğan ve Cumhur kanadı kazanamadı. Oy artımına bakıldığında, oy niceliğine göre Millet İttifakı ve Kemal Kılıçdaroğlu, kazançlı çıktı, oyunu ciddi oranda artırdı ama matematiksel olarak kazanamadı. Sinan Oğan ve MHP ise hem ilçede hem de ülke genelinde bıraktığı intiba ile nitelik yönünden kazanan taraf oldu şahsi görüşüm.

2018 ile 2023 seçimlerini kıyaslayalım, tabi sayılar ortalama. Kuruşu kuruşuna istatistik verip kafa şişirmeyelim. Bir dönemde yani 5 yılda ülkedeki toplam seçmen sayısı 8 milyon artmış. Kullanılan oy sayısı 6 milyon artmış. Geçerli oy sayısı ise 7 milyon artmış. Bu sayılara göre seçmen sayısı 56 milyondan 64 milyona, geçerli oy sayısı ise 48 milyondan 54 milyona yükselmiş.

İttifakların oy sayıları ve yüzdelere göre Cumhur İttifakı, seçmen tarafından cezalandırılmış görünüyor. 2018’de 26 milyon oy alan ve yüzde 52,54 ile gelen Erdoğan, 2023’te oyunu sadece 800 bin arttırmış ve yüzdesini 49,50’lere düşürmüş. Artan seçmen sayısı göz önüne alındığında Yüzde 3’lük fark bugünkü seçmen sayısına göre 2 milyona yakın oy kaybı demek. Ama ciddi bir düşüş yaşamadığı için seçmeninin güvenini korudu da diyebiliriz.

Cumhurbaşkanlığı’nda Millet İttifakı için 2018’le doğru kıyaslama yapmak mümkün değil çünkü İnce, Akşener ve Karamollaoğlu ayrı ayrı girmiş, Kılıçdaroğlu girmemişti. Yine de Kemal Kılıçdaroğlu tarafının oyunu ciddi arttırdığı da matematiksel olarak ortada. Fakat zafere yetmedi.

2018’de Karasu’nun seçmen sayısı 46 bin 447 idi. 2023 seçiminde ise 47 bin 616’ya yükseldi. Arada bin kadar bir artış var, çok da etkili bir artış değil. Buna göre baktığımızda Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı’nda 2018’de Karasu’da 28 bine yakın oyla yüzde 70,4 çıkarmıştı. Bugün ise 30 bine düşen oy sayısı ve yüzde 65’e gerileyen bir yüzde görüyoruz.

Milletvekilliğinde ise AK Parti 23 bin oyla yüzde 57,8 oy almışken, bugün 22 bin oyla yüzde 47’ye geriledi. Milletvekilliğinde Karasu’da ciddi oy kaybı demek oluyor bu sonuç. Kurmaylar, vekillerinin kuzey adayını sorgulamalılar. Demek ki ilçenin aday adayı beklentisi ile aday sonucu beklentileri karşılamadı.

Görülüyor ki vekil oy MHP’ye de gitmemiş. MHP bir önceki seçime göre vekillikte oy sayısını 100 oy arttırmış ama yüzdelik dilimde yüzde 14‘ten 13’e düşürmüş. Aslında ciddi bir kan kaybı yok denebilir MHP’de. Fakat taş üzerine taş konulamamış. CHP’nin Karasu tablosuna bakalım; 6 bine yakın oyla yüzde 15 alan CHP, bugün oyunu 8 bini aşmış ve yüzde 18’e çıkmış.

İYİ Parti, 2018’ seçiminde 3 bin 400 oyla yüzde 8,5 almışken, bugün oyunu 5 bin 200’lere yükseltmiş ve yüzdesini yüzde 11 yapmış. Kuzeyde Selçuk Kılıçaslan’ın etkisi bu artışın sebebi denilebilir. Meclise giremese de teveccühü almış. Sayılar böyle. İki ittifak seçmeni de genel olarak ilk turda mutlu olamadı. Hesap kaldı ikinci tura, 28 Mayıs’ta görüşmek üzere…